قرآن کریم برترین و مهمّ ترین نعمتی است که خداوند به انسان ارزانی داشته است. چنان که در آیات نخستین سوره ی الرّحمن می فرماید: « الرَّحْمَنُ عَلَّمَ الْقُرْآنَ خَلَقَ الإنْسَانَ عَلَّمَهُ الْبَیَانَ.»[1]
انسان تنها در سایه تعلیم خداوند و دریافت و تلقّی قرآن به کمال نهایی خود می‌رسد.[2] چون قرآن سرچشمه همه ی مواهب و وسیله ی وصول به هر نعمت اعمّ از مادّی و معنوی است و با این که در واقعیّت و نظام خلقت، انسان بر نزول قرآن تقدّم دارد ولی خداوند به خاطر اهمیّت قرآن کریم در این آیات آن را مقدّم داشته است.[3]
یکی از اساسی‌ترین مأموریت‌های پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ تلاوت قرآن بر مردم است.[4] تا از فروغ آن شعله گیرند و از چشمه آب حیاتش جرعه‌ها نوشند. بنابراین اوّلین مرحله ی بهره‌مندی از قرآن کریم قرائت و تلاوت آیات آن است. در این مقال به اختصار به پاره‌ای از خواص تلاوت قرآن کریم اشاره می شود:
1. تکلّم با پروردگار:
قرآن کریم نامه پروردگار است و راه انس با او، خواندن نامه اوست، زیرا به فرمایش امام صادق ـ علیه السّلام ـ : خداوند خود را در کلامش به مردم نشان داده است.[5]
2. بهره گیری از هدایت های قرآن کریم:
تلاوت قرآن کریم، مسیر هدایت و تکامل معنوی را هموار می‌سازد. زیرا به وسیله ی قرائت و تلاوت قرآن کریم، با اوامر و نواهی و دستورات خدا آشنا شده و سعی می‌کند به آن چه فرموده است عمل کند و از آن چه نهی کرده است، دوری جویید. مؤمنان راستین قرائت و تلاوت قرآن کریم را مقدمه ی عمل می‌دانند. امام صادق ـ علیه السّلام ـ تلاوت راستین را عبرت گیری از قرآن کریم، گردن نهادن به اوامر و عمل کردن به احکام آن می‌دانند.[6]
3. تشویق به کسب ویژگی‌های لازم جهت بهره‌وری از قرآن:
قرآن کریم هدایت ویژه خود را مخصوص تقوا پیشگان می داند.[7]
این پروا پیشگان آراسته به صفتی چون شب زنده‌داری، خشوع در عبادت، صبر در سختی ها، عفو و گذشت، امانت‌داری و ... شاکر نعمت‌های الهی هستند.[8]
تلاوت کننده ی قرآن کریم، با خواندن این صفات و تفسیرشان در روایات امامان ـ علیهم السّلام ـ آراسته شدن به این خصال را طلب می‌کند
